نقش التراسوند در بررسی عقامت  (Subfertility)

 

 

باید به یاد داشت که اجرای معاینات به امکانات تشخیصه ارتباط مستقیم دارد زیرا تعدادی ازمعاینات پيشرفته، تکنالوژی های عالي اند که به سادگی نمی توان به آنها دسترسی پیدا کرد.

ناگفته نباید گذاشت که معاینات التراسوند داپلرنیز دردوره خاصی از سیکل ماهواربهتر ارزیابی شده می تواند.

یکی از پروسه های باارزش که می توان آنرا با معاینات التراسوند داپلرارزیابی نمود تشکل وانکشاف اوعیه (Angiogenesis) اندومیتریم وتخمدان است.

با ارزیابی دقیق اوعیه سازی می توان پی برد که آیا پروسه باروری به خوبی پیش می رود یا خیر وهمچنان نزد خانم های عقیم می تواند معلومات کافی را درقسمت تشکل اوعیه اندومتریم دراختیاردوکتوران معالج بگذارد. 

 

 

معاینات داپلربا ایجاد تصویر رنگه از اوعیه که درداخل ارگان ها قراردارد می تواند با محاسبه سرعت خون تحلیل دقیقی ازانکشاف اوعیه درعضومربوطه وهمچنان چگونگی قطروابعاد اوعیه را دراختیارما قراردهد.

همچنان دراین اواخر یک تکنالوژی جدیدی بنام Color power angiography  ایجاد گردیده که با این تکنالوژی می توان آمپلیتود های معینه را ارزیابی کرد که درحقیقت می تواند غلظت خون را درداخل اوعیه به نمایش بگزارد.

زمانی که تکنالوژی سه بعدی التراسوند انکشاف نمود، معلومات بهتری راجع به مریضان عقیم دراختیار متخصصین این رشته قرارداد.

درتکنالوژی سه بعدی حجم ایکوهای دریافت شده می تواند قضاوت بهتری درمورد پتالوژی های مربوط به عضو را نسبت به تصویر دوبعدی که درآن اعضا بشکل قطعات ارزیابی می شوند ارائه کند.

در تکنالوژی سه بعدی ترانسدیوسر های ویژه در دوپلان حرکت می کنند.   

 

:ارزیابی رحم

درارزیابی رحم ساختمان رحم واندازه های آن بسیاربا ارزش می باشد. همچنان دراین معاینه طول، عرض، ضخامت باید ارزیابی گردد

 

 

 

معاینه سونوگرافی داخل مهبلی یکی ازبهترین میتود ها برای ارزیابی پتالوژی های رحم به حساب می آید

دردوره باروری فبروئید یکی از پتالوژی های معمول رحم را تشکیل می دهد

فبروئید ها می توانند به اشکال تحت مخاطی، تحت سیروزی و داخل عضلی  Intramural  ویا هم به اشکال  Pedunculatedباشند.

نوع تحت مخاطی آن می تواند در غرس رشیم درجدار رحم ممانعت ایجاد کند. همچنان شواهدی موجود است که موجودیت فبروئید ها در هرکجایی که باشند روی باروری تاثیر خود را دارند.

هرچند میکانزم دقیق آن روشن نیست ولی عقیده براین است که تنگی محیط برای غرس رشیم می تواند یکی ازعوامل به حساب آید.

 

ادینومایوزیزAdenomyosis وضعیتی است که درآن اختفا اندومیتریم Ectopic endometrium درمیومیتریم موجود است.

 تشخیص زمانی تثبیت می گردد که رحم با عملیه جراحی برداشته شود.

اما امروز با کاربرد تکنالوژی های پیشرفته و ریزولوشن های بالا این پتالوژی قابل تشخیص شده است.

درمعاینه التراسوند با ریزولوشن های بالا درزمان real- time می توان ادینومایوزیز را تشخیص نمود.

شواهد ونشانه های آن اینست که رحم بزرگ بوده بدون آنکه درآن فبروئید موجود باشد.

همچنان یک ضخامت غیر متناظر میومیتریم قدامی ومیومیتریم خلفی قابل دریافت است.

نمای کلی رحم ممکن است تغییرکند ومنظره غیر متجانس را ازباعث موجودیت پارچه های اندومیتریم بداخل میومیتریم بخود اختیارکند. یک منظره وصفی تر آن موجودیت  نودول ها وسیست ها بداخل میومیتریم می باشد که گاهی با نقاط هیموراژیک توام است.

با معاینه التراسوند داخل مهبلی متحرک بودن ویا فکس بودن رحم ونیزموجودیت مایعات درجوف دوگلس ارزیابی می گردد.

 

ارزیابی اندومیتریم:

اندومیتریم درسیر سیکل عادت ماهوارتغییرات زیادی ازخود نشان می دهد.

درآغازسیکل ماهوار اندومیتریم نازک بوده ونظر به میومیتریم اطراف خود هایپوایکوئیکتر می باشد. هرقدر که پروسه انکشاف می کند یعنی فازفولیکولربه پیش می رود ضخامت آن بیشتر شده ویک نمای سه طبقه یی را بخود اختیارمی کند. تا مرحله اوولیشن اندومیتریم غیر یکنواختHeterogeneous شده ونسبت به میومیتریم اطراف خود ایکوجنیکتر می گردد.

پتالوژی های که دراین دوره درغرس رشیم ممانعت ایجاد می کنند می توانند ارزیابی شوند که عمده ترین آنها فبروئید های تحت مخاطی و پولیپ ها اند که این پولیپ ها با معاینه دقیق التراسوند داخل مهبلی شناسایی شده که گاهی توسط معاینه Hysteroscopy  ویا هم Saline contrast hysterosonography مشخص می شوند.

 

یک اصطلاح دیگر تحت نام قدرت پذیرش اندومیتریم Endometrial receptivity  موجود است که درآن اندومیتریم به شکل کیفی ارزیابی می شود. بدین معنی که یک اندومیتریم هر چند ازنظراندازه نورمال باشد ولی باید ارزیابی گردد که قدرت پذیرش رشیم را تا چه حد دارا می باشد. ودرکل قدرت غرس را تا چه میزانی داراست.

برای ارزیابی این کار ازمعاینه داپلر التراسوند استفاده می شود تا مشخص شود که قدرت پذیرش اندومیتریم تا چه حد است.

بصورت مشخص درآخر فازProliferative سیکل ماهوار، ارزیابی فکتورهای ذیل چگونگی قدرت پذیرش اندومیتریم را نشان می دهند.

 

 

  1. کمترین ضخامت اندومیتریم به اندازه 7mm
  2. موجودیت نمای سه طبقه یی
  3. Pulsatility index values (PI) < 3.0. شریان رحمی

 

ارزیابی این معاینه به خانم هاییکه علت عقامت شان تا هنوزروشن نشده باشد این فرصت را می دهد تا علت عقامت نزد شان شناسایی شده ودررفع آن اقدام گردد.